Szkodniki rzepaku – jakie wyróżniamy i jakie powodują uszkodzenia w uprawie?

Uprawa rzepaku w Polsce cieszy się dość dużą popularnością i w ostatnich latach wynosiła około 1 mln hektarów. Jest to uprawa wymagająca od rolnika wielu zabiegów środkami ochrony roślin, w tym insektycydami. Ilość zabiegów środkami owadobójczymi w rzepaku jest zdecydowanie większa niż w zbożach czy kukurydzy.

Na rzepaku żeruje około 30 gatunków szkodników, ale tylko jedna trzecia z nich ma znaczenie gospodarcze, czyli wpływa istotnie na obniżenie poziomu plonu nasion i jego jakości. Bez terminowej aplikacji insektycydu szkodniki mogą spowodować straty w plonie na poziomie nawet kilkudziesięciu procent.

Spis treści:

• Szkodniki zagrażające rzepakowi
• Czym zwalczać szkodniki w rzepaku?

Szkodniki zagrażające rzepakowi

Aby skutecznie chronić uprawy rzepaku przed szkodnikami, trzeba wiedzieć, z jakimi gatunkami możemy się spotkać w poszczególnych fazach rozwojowych. Poniżej przedstawiono opisy najgroźniejszych gatunków.

Szkodniki rzepaku – tzw. szkodniki łodygowe

Pierwsze szkodniki w rzepaku pojawiają się zwykle w marcu, jednak w warunkach ciepłej pogody pierwsze naloty chowaczy można zanotować już w lutym.

Chowacz brukwiaczek pojawia się na plantacji już w temperaturze 5-7°C, liczne występowanie na plantacji możemy zaobserwować, gdy temperatura wzrośnie do około 10-12°C. Chrząszcze składają jaja do wnętrza pędu.

Nieco później możemy odnotować nalot chowacza czterozębnego. Samica składa jaja do ogonków i nerwów liściowych, skąd larwy migrują do łodyg.

Larwy żerujące w łodygach zaburzają transport wody i składników pokarmowych, w wyniku czego roślina przedwcześnie dojrzewa – nasiona osypuje się. Wygryzione wewnątrz pędy są bardziej podatne na wyleganie.

W przypadku braku skutecznej ochrony insektycydowej straty w plonie  powodowane przez szkodniki łuszczynowe mogą sięgnąć nawet 20%.

W okresie przed kwitnieniem na polach rzepaku pojawia się słodyszek rzepakowy. Powoduje duże straty w nierozwiniętych pąkach kwiatowych. Słodyszek rzepakowy wgryza się do ich wnętrza, aby dostać się do pyłku. Powstałe w ten sposób uszkodzenia sprawiają, że rzepak zawiązuje mnie łuszczyn oraz ma nieregularnie rozłożone łuszczyny na pędach.

Szkodniki w rzepaku żerujące na łuszczynach

W fazie wykształcania i dojrzewania łuszczyn pojawiają się kolejne szkodniki. Najgroźniejszym na tym etapie jest chowacz podobnik. Samice wygryzają otwory w młodych łuszczynach i składają w nich po jednym jaju. Po ośmiu dniach wykluwa się larwa, która może zniszczyć do siedmiu nasion.

Uszkodzenia powstałe w łuszczynach zwiększają ryzyko infekcji oraz ułatwiają dostanie się do łuszczyn innym owadom, na przykład pryszczarkowi kapustnikowi. Jego samice składają jaja do łuszczyn wygryzionych przez chowacza podobnika. Larwy również uszkadzają nasiona i przyspieszają pękanie łuszczyn.

Czym zwalczać szkodniki w rzepaku?

Ważnym elementem prawidłowej ochrony insektycydowej jest monitoring obecności szkodników na plantacji. Na przełomie lutego i marca należy wystawić na pole żółte naczynie. Umieszczamy je około 20 metrów od krawędzi pola, na wysokości roślin rzepaku.

Do naczynia nalewamy wodę z odrobiną płynu do naczyń. Kontrolę przeprowadzamy każdego dnia o tej samej porze. Pojawienie się owadów w żółtym naczyniu powinno nas skłonić do baczniejszych obserwacji. W momencie przekroczenia progu ekonomicznego należy rozpocząć ich zwalczanie.

Do zwalczania szkodników w rzepaku warto wykorzystać metody agrotechniczne, mechaniczne oraz chemiczne. Metoda chemiczna, czyli stosowanie insektycydów, okazuje się najskuteczniejsza do ochrony rzepaku.

Jednym z takich preparatów jest TOP GUN 050 CS od producenta środków ochrony roślin ProAgri. To insektycyd w formie zawiesiny kapsuł w cieczy do rozcieńczania z wodą, o działaniu kontaktowym i żołądkowym, działający na roślinę powierzchniowo.

Przeznaczony jest do zwalczania szkodników gryzących i ssących, między innymi w rzepaku ozimym. Skutecznie zwalcza chowacza brukwiaczka, słodyszka rzepakowego, chowacza czterozębnego, chowacza podobnika, pryszczarka kapustnika, a także jesienne szkodniki rzepaku: pchełkę rzepakową, pchełki ziemnej oraz gnatarza rzepakowca.