Regulacja rzepaku wiosną — klucz do wysokich plonów

Odmiany mieszańcowe (hybrydowe) rzepaku ozimego charakteryzują się intensywną regeneracją po okresie zimowym i szybkim przyrostem biomasy. Mają genetycznie zakodowaną dominację pędu głównego, która sprawia, że roślina kieruje większość energii na jego rozwój. Jednakże to rozgałęzienia boczne posiadają największy genetyczny potencjał plonotwórczy. Dlatego regulacja rzepaku wiosną stała się standardowym zabiegiem agrotechnicznym.

Spis treści:

• Regulacja rzepaku wiosną i jej wpływ na plon
• Jak określić optymalny termin zabiegu?
• Substancje czynne wykorzystywane do regulacji mogą też chronić przed chorobami
• Przydatne do regulacji rzepaku wiosną
• Regulacja a skracanie rzepaku

Regulacja rzepaku wiosną i jej wpływ na plon

Zabieg regulacji łanu pełni dwie kluczowe funkcje. Po pierwsze zmniejsza dominację pędu głównego i przekierowuje energię roślin na rozwój pędów bocznych. Po drugie, przyhamowanie tempa wzrostu obniża środek ciężkości roślin, zwiększa wytrzymałość mechaniczną pędu głównego. Dobrze wyregulowany łan charakteryzuje się wyższą równomiernością kwitnienia i dojrzewania oraz mniejszą podatnością na wyleganie zwłaszcza przy niekorzystnym przebiegu pogody.

W przypadku odmian mieszańcowych regulacja jest zabiegiem niezbędnym, choć intensywność powinna być dostosowana do cech odmianowych. Odmiany populacyjne nie zawsze wymagają tak intensywnej regulacji.

Jak określić optymalny termin zabiegu?

Aby precyzyjnie ustalić właściwy moment przeprowadzenia regulacji, należy monitorować tempo rozwoju roślin. Zaleca się wybranie kilku reprezentatywnych okazów, a następnie wykopanie ich i przecięcie łodygi oraz zmierzenie długości pędu głównego od nasady przy szyjce korzeniowej do pąka wierzchołkowego. Optymalny termin zabiegu to moment, gdy długość pędu głównego wynosi około 10-12 centymetrów.

Substancje czynne wykorzystywane do regulacji mogą też chronić przed chorobami

Do wiosennej regulacji rzepaku wykorzystuje się zarówno fungicydy z grupy triazoli, jak i typowe regulatory wzrostu. Triazole można podzielić na trzy grupy funkcjonalne:

1. Substancje zwalczające choroby oraz posiadające właściwości regulacyjne — metkonazol i tebukonazol. To związki o najlepszej funkcjonalności, dlatego są najczęściej wykorzystywane w zabiegach wiosennych.
2. Substancje zwalczające choroby, ale bez właściwości regulujących — difenkonazol i protiokonazol.
3. Substancje o właściwościach regulacyjnych, ale bez działania fungicydowego — paklobutrazol.

Poza triazolami, do regulacji mogą zostać wykorzystane związki wchodzące w skład regulatorów wzrostu: trineksapak etylu, chlorek mepikwatu i proheksadion wapnia. Z racji tego, że nie mają one działania fungicydowego, często stosowane są w połączeniu z substancjami o działaniu grzybobójczym.

Przydatne do regulacji rzepaku wiosną

W praktyce rolniczej stosuje się zarówno gotowe mieszaniny formulacyjne (fabryczne), jak i przygotowywane samodzielnie mieszaniny zbiornikowe. Gotowe produkty, łączące np. difenkonazol z paklobutrazolem czy metkonazol z chlorkiem mepikwatu, zapewniają wygodę stosowania, ale mają sztywną proporcję składników. Nie pozwala to zareagować elastycznie na kondycję plantacji oraz na stopień porażenia przez choroby.

Alternatywnie, można przygotować mieszaninę opryskową, najczęściej składającą się z metkonazolu (Sierra 60 SL w dawce 0,7 l/ha) oraz tebukonazolu (np. Syrius 250 EW w dawce 0,7 l/ha). Zaletą takiego rozwiązania jest możliwość dostosowania dawki poszczególnych składników do stanu plantacji.

Regulacja a skracanie rzepaku

Regulacja rzepaku przeprowadzana jest wiosną, a jej funkcje zostały opisane wcześniej szczegółowo. Natomiast skracanie wykonywane jest jesienią i jego podstawowym zadaniem jest ograniczenie nadmiernego wynoszenia pąka wierzchołkowego.