Szkodniki łodygowe – co warto o nich wiedzieć? 

Rzepak to jedna z najpopularniejszych roślin uprawnych w Polsce. Duże areał i bliskie sąsiedztwo pól z jego uprawą, uproszczenia w agrotechnice, a także łagodne zimy i długi okres wegetacji przyczyniają się do pojawienia wielu gatunków szkodników rzepaku.

Ich występowanie w uprawach może doprowadzić do zniszczeń uprawy lub obniżenia jakości plonów. Dlatego każdy rolnik powinien wiedzieć, jakie są metody zwalczania szkodników w rzepaku.

Z tego artykułu dowiesz się, jakie szkodniki łodygowe występują w rzepaku, w jaki sposób żerują, powodując uszkodzenia roślin i, co najważniejsze, jak skutecznie walczyć ze szkodnikami łodygowymi w rzepaku ozimym.

Spis treści:

• Czym są szkodniki łodygowe i dlaczego są problemem w uprawie rzepaku?
• Jakie szkodniki łodygowe rzepaku są najbardziej szkodliwe?
• Jak rozpoznać szkodniki w rzepaku?
• Środki skuteczne do zwalczania szkodników łodygowych

Czym są szkodniki łodygowe i dlaczego są problemem w uprawie rzepaku?

Szkodniki łodygowe stanowią największe zagrożenie dla plantacji rzepaku ozimego. Występują od wczesnej wiosny, choć przy łagodnej zimie mogą pojawić się już w styczniu.

Ich żerowanie powoduje uszkodzenia łodyg rośliny uprawnej w efekcie dochodzi często do ograniczonego transportu wody i składników pokarmowych do wyżej położonych części roślin. Brak niezbędnym mikro i makroelementów oraz wody wpływa na ograniczenie potencjału plonowania.

Roślin z objawami żerowania szkodników są też bardziej podatne na uszkodzenia mechaniczne powodowane przez wiatr lub intensywne opady, co zwiększa ryzyko wylegania.

Jakie szkodniki łodygowe rzepaku są najbardziej szkodliwe?

Do najważniejszych szkodników łodygowych rzepaku zaliczamy chowacze łodygowe, m.in. chowacza brukwiaczka, chowacza czterozębnego, chowacza granatka.

Najwcześniej można spodziewać się chowacza granatka. To niewielki chrząszcz o owalnym kształcie i długości do 3 mm. Posiada czarny tułów z granatowym połyskiem.

Dorosłe osobniki zimujące w glebie zaczynają wychodzić, gdy temperatura gleby wzrasta do 4 stopni Celsjusza. Samica składa jaja u nasady rośliny, a larwy żerują wewnątrz pędów oraz szyjki korzeniowej.

Gdy temperatura gleby wrasta do 5-7 stopni Celsjusza, pojawia się chowacz brukwiaczek. To chrząszcz z rodziny ryjkowcowatych o długości ciała od 3,2 do 4 mm i barwie szarej. Posiada wydłużoną głowę i cienki ryjek wygięty do dołu.

Chowacz brukwiaczek zimuje w formie dorosłej w ściółce lub wierzchniej warstwie gleby, a na powierzchnię wychodzi, gdy temperatura wzrasta.

Największy nalot ma miejsce, gdy temperatura powietrza osiąga 10-12 stopni Celsjusza, w fazie rozwoju pędów bocznych oraz wydłużania pędu głównego. Zwykle przypada to na przełom marca i kwietnia.

Samice składają jaja do otworów wygryzionych w łodygach u podstawy stożka wzrostu. Larwy chowaczy brukwiaczków żerują wewnątrz pędów rzepaku około 40 dni, aż do końca okresu wegetacji.

W tym samym czasie w uprawach pojawia się chowacz czterozębny. Nalot rozpoczyna się w fazie rozwoju pędów bocznych i trwa w fazie wydłużania pędu głównego.

Jego samica składa jaja głównie w ogonkach liściowych. Larwy żerują najpierw w nerwach głównych, a z czasem przemieszczają się w kierunku łodygi, w której wygryzają korytarz w kierunku korzenia.

Więcej o szkodnikach, które możemy spotkać w uprawach znajdziesz w naszym Atlasie Szkodników

Jak rozpoznać szkodniki w rzepaku?

Pierwszą oznaką żerowania larw szkodników łodygowych w rzepaku ozimym są biało obrzeżone otwory na pędach. W przypadku obecności chowacza brukwiaczka łodyga pęka, rozdyma się i może wyginać w literę S. Ponadto da się zauważyć zmniejszone plonowanie. W łodydze widoczne są otwory będące efektem żerowania larw.

Żerowanie larw chowacza czterozębnego początkowo nie daje żadnych oznak. Z czasem jednak liście rośliny zaczynają żółknąć i zaginają się ku dołowi, a w przekroju łodygi widoczne są wygryzione, ciemne chodniki. Duże uszkodzenia powodują zahamowanie wzrostu oraz wyleganie uszkodzonych roślin na wietrze.

Sprawdzoną metodą wykrycia nalotu szkodników w początkowej fazie jest wykonanie lustracji plantacji. W tym celu należy ustawić żółte naczynie z wodą i środkiem zmieniającym napięcie powierzchniowe w odległości około 20 metrów od brzegu pola, ponad wierzchołkami pędów.

Pojemniki kontroluj codziennie o tej samej porze. Gdy próg szkodliwości został przekroczony, należy wykonać zabieg insektycydowy.

Może Cię zainteresować: Szkodniki glebowe – jak należy zwalczać w uprawach?

Środki skuteczne do zwalczania szkodników łodygowych

Aby ograniczyć liczebność agrofagów można stosować metody niechemiczne np., stosowanie płodozmianu – unikanie uprawiania roślin kapustnych po sobie.

Ponadto niekiedy konieczne jest zastosowanie chemicznych środków ochrony roślin dedykowanych konkretnym szkodnikom, w odpowiedniej fazie rozwojowej rośliny.

W naszej ofercie znajdziesz skuteczny insektycyd TopGun 050 CS. To preparat oparty na substancji czynnej lambda-cyhalotrynie z rodziny pyretroidów.

Chroni uprawy rzepaku zimowego przed chowaczem brukwiaczkiem, słodyszkiem rzepakowym, chowaczem czterozębnym, chowaczem podobnikiem, pryszczarkiem kapustnikiem, a także pchełką rzepakową, pchełką ziemną i gnatarzem rzepakowcem.

Zwalcza szkodniki, chroniąc przed ich nalotem i złożeniem jaj, jak również już po wystąpieniu chrząszczy w uprawach.